Filatelistyka jako galaz praktycznej filozofii

Kolekcjonowanie znaczkow pocztowych jest zajeciem znanym kazdemu z nas. Inicjatorem tego swiatowego hobby, porownywalnego w swoich konsekwencjach cywilizacyjnych do wynalazku kola, byla krolowa Wiktoria, ktora w roku 1840 zezwolila na wprowadzenie krolewskiej sluzby pocztowej. Bylo to spowodowane zapewne zwiekszona koresponedncja pomiedzy prowincjami brytyjskiego imperium, nad ktorym ponoc slonce nigdy nie zachodzilo. Jako Krolowa Anglii, Szkocji i Walii oraz Cesarzowa Indii, Wielka Wiktoria dokonala albo tez tylko poparla wprowadzenie wynalazku, ktory z biegiem czasu rozpowszechnil sie na caly swiat i do dzisiaj dla wielu krajow stanowi jeden z glownych, dochodowych dzialow ekonomii. W znaczkach pocztowych odbija sie historia swiata i poszczegolnych krajow. Warto tez zauwazyc fakt, ktory podaje tutaj jako pierwsze filatelistyczne prawo Boboli, ze im gorzej wyglada gospodarka, sytuacja wewnetrzna i polityczna kraju tym barwniejsze, wieksze i bardziej kolorowe sa jego znaczki. Spojrzmy bowiem dla przykladu na Imperium Brytyjskie czasow krolowej Wiktorii. Przez caly okres jej panowania mamy do czynienia ze znaczkami niosacymi jej podobizne umieszczona w niezbyt chwytajaca oko szacie graficznej. Pierwszy slynny czarny pens byl wzorem drukarskiego ascetyzmu. VR panowala nad polowa swiata i fakt ten wystarczal calkowicie do tego aby jej prestiz nie wymagal dodatkowych protez graficznych. Jeden pens byl tez typowa cena przeslania zwyklego listu w obrebie imperium. Jesli zwazymy jak wielkie bylo ono w tym czasie i jak duzo wysilku wymagalo w tym czasie transportowanie poczty to byla to cena raczej niewygorowana. Pierwsze znaczki brytyjskie byly ciete. Gdy rozlaczanie ich z arkusza zaczelo stanowic problem brytyjska sluzba pocztowa dokonala nastepnego odkrycia tworzac znaczki perforowane. Nowinka ta byla poczatkowo trudna do wprowadzenia co powodowalo, ze perforacje nie zawsze wypadaly tam gdzie byc powinny. Nie mniej byl to drugi wynalazek cywilizacji bialego czlowieka, ktory znalazl szerokie zastosowanie. W slady Imperium Brytyjskiego ochoczo podazyly Stane Zjednoczone (pierwszy znaczek w roku 1847, typowa cena przesylki 5c) oraz Cesarstwo Rosji (pierwszy znaczek w roku 1857, cena typowej przesylki 10 kop.). Spojrzmy teraz na nastepna plansze przedstawiajaca rozwoj sytuacji po upadku Cesarstwa Romanowow. Pierwszy znaczek to wydanie rzadu tymczasowego (Kierenskiego) . Jak widac zachowuje on stary styl przez podtrzymanie tradycyjnego godla panstwowego ale rozmiarami wskazuje wyraznie, ze zle sie juz dzieje w panstwie rosyjskim. Nizej widzimy bodajze drugi znaczek komunistycznej Rosji (circa 1921) . Pierwszy znaczek obrazujacy przecinanie lancucha mieczem proletariatu zniknal z obiegu dosyc szybko. Bylo to moze wywolane faktem, ze jesli nowa wladza obiecuje zdjecie starych kajdan to dzieje sie tak tylko dlatego aby mogla zalozyc nowe, tylko ciezsze. Nize widzimy znaczki "konusy" przedstawiajace ludzi w wojskowych kaszkietach Robotniczo-Chlopskiej Armii Czerwonej oraz pary typow w oprychowkach. Prostota graficzna tych znaczkow oznacza krzepniecie dyktatury. Jest tez dosyc typowe, ze po kazdej wiekszej katastrofie na znaczkach pojawiaja sie symbole ludzi pracujacych ( np polski "Siewca" 1921r) czy tez zawodow zwiazanych z produkcja. Widzimy to tez na nastepnej planszy ilustrujacej rozwoj sytuacji w Polsce (Nasze Umeczonej Ojczyznie) po roku 1945. Nie moze tu zabraknac ukochanej twarzy wodza narodu przedstawionej na malym w rozmiarzch znaczku symbolizujacyw wzmozona aktywnosc panstwotworcza. Obok widzimy nieco pozniesze znaczki opiewajace elektryfikacje kraju oraz budowe stoczni (czy doczekamy teraz znaczkow opiewajacych proces odwrotny?) . Dalej, po prawej mamy znaczek opiewajacy wieczna przyjazn miedzy narodami PRL i ZSRR wydany na duzej powierzchni w roku 1980 (ej lza sie w oku kreci)
Ponizej zas jeden z pieknych znaczkow serii portretowej okresu pozno-gierkowskiego wraz z charakterystyczna "opcja rynkowa" tego okresu za miesiac listopad 1977 r. Opcja ta upowazniala szczesliwego jej posiadacza do nabycia kilograma cukru po cenie rynkowej. Byly to jedyne opcje jakie znala ekonomia socjalistyczna. Ostatnia plansza ilustruje znaczki amerykanskie i brytyjskie bedace obecnie w obiegu oraz jeden z poznieszych znaczkow rozpadajacego sie wtedy ZSRR. Zwrocmy uwage na wielkosc powierzchni znaczkow i graficzne bodactwo ekspozycji. Ostatnio, podczas wizyty w urzedzie pozctowym zauwazylem, ze do obiegu sa wprowadzane znaczki z postaciami bajek Disneya. Jest to calkowicie sluszne bo USA coraz bardziej przypomina Disneyland rzadzony przez myszke Miki.
Zauwazmy tez druga prawidlowosc Boboli, ktora mowi, ze do zarowno do kolekcjonowania znaczkow jak i do wladzy nie nalezy dopuszczac ludzi mlodych. Sa to bowiem zajecia wymagajace pewnej wiedzy i perspektywy. Nikt nie zniszczy tak kolekcji ojca czy dziadka jak podniecony funkcja kolekcjonera nastolatek. Nikt tez nie dokona takich zniszczen na arenie swiatowej jak mezczyzna (czy kobieta) w pelni sil i dobrych zamiarow. Spojrzmy na przyklady swiatowych karier politycznych ludzi, ktorzy dokonali niezwyklych zniszczen w substancji materialnej i osobowej panstw, ktorymi rzadzili. Slynny Napoleon Bonaparte zostal Pierwszym Konsulem w wieku lat 30. Cesarz Wilhelm II, motor I Wojny Swiatowej zostal Cesarzem Rzeszy i Krolem Prus w wieku lat 29, Jozef Stalin uzyskal permanentna posade Sekretarza Generalnego WKPb w wieku lat 46 natomiast Wielki Wodz Narodu Niemieckiego zostal Kanclerzem III Rzeszy w wieku lat 44. Wszyscy oni doszli do wladzy z najlepszymi intencjami i programem rozwoju, ktory zyskal szerokie poparcie spoleczne. Jak z tego wynika, wiara w madrosc ludu jest zdecydowanie przereklamowana a dopuszcanie do wladzy wykonawczej ludzi mlodych i pelnych dobrych zamiarow jest w skutkach oplakane. Wezmy to pod uwage w nadchodzacych wyborach w USA gdyz kraj ten naprawde nie moze sobie pozwolic na zrobienie nastepnego bledu.