Usluga pocztowa nalezy do jednej z najbardziej rozpowszechnionych uslug wspolczesnego swiata. Od chwili wprowadzenia sluzby pocztowej jako galezi gospodarki panstwowej i formalnej wyceny wartosci takiej uslugi w formie ofrankowania przesylek znaczkami pocztowymi w roku 1840 w Wielkiej Brytanii ta forma rozpowszechniania wiadomosci i towarow stala sie podstawowym srodkiem przekazywania informacji na calym swiecie. Bylo to odkrycie cywilizacyjne na miare odkrycia kola. Znaki pocztowe sluzyly jednoczesnie do przekazywania informacji poddanym o tym kto aktualnie w danym kraju sprawuje wladze oraz o wydarzeniach lub osobach, ktore mogly miec jakies znaczenie dla populacji uzytkownikow uslug pocztowych. Ze wzgledu na rozne systemy pieniezne panujace w roznych krajach ceny znakow pocztowych za podstawowa usluge, ktora w USA nazywamu First Class Mail a w Polsce przesylka zwyczajna ekonomiczna, wygladaja roznie.
Mozna jednak znalezc wspolny mianownik tej operacji jesli przeliczymy ceny uslugi na zloto po aktualnie panujacym w danym kraju kursie. Na przyklad, w czasach krolowej Wiktorii, kiedy wprowadzono pierwszy znaczek pocztowy (tzw. czarny pens), sluzyl on do oplacenia standartowego listu. W owym czasie w Anglii podstawowa jednostka monetarna byl zloty suweren (funt brytyjski) zawierajacy 7.9881 g stopu zlota o zawartosci 91.7% czystego zlota. Jeden suweren posiadal 240 pensow z czego wynika, ze jeden pens byl rownowazny 0.0305 g czystego zlota. W Rosji znaczki pocztowe wprowadzono siedemnascie lat pozniej w roku 1857.
Cena oplaty listowej zmieniala sie proporcjonalnie do ciezaru ale najmniejsza przesylka o masie nie przekraczajacej jednego luta czyli 12.797g , kosztowala w Cesarstwie Rosji 10 kopiejek. W tym okresie na przyklad zlota moneta 5 Rb o wadze 4.3013g , 90% zlota zawierala 3.8712 g czystego Au. Jak z tego wynika 10 kop. bylo wtedy rownowazne 0.07742g czystego zlota i tyle wynosila podstawowa taryfa pocztowa Rosji. W tym czasie Polska byla w okresie porozbiorowym. Slady polskiej panstwowosci w postaci odrebnego znaczka pocztowego oraz pieniadza (zlotowo-rublowego) zachowaly sie tylko, na krotko, w Krolewstwie Kongresowym. W innych zaborach obowiazywaly systemy pocztowe i walutowe pozostalych mocarstw rozbiorowych czyli Niemiec i Austrii. Stany Zjednoczone wprowadzily znaki pocztowe w roku 1847. Pierwsze znaczki mialy nominaly 5c i 10c. Regularna sluzba pocztowa rozpoczela sie w roku 1875 a podstawowa taryfa byl znaczek z podobizna Waszyngtona o nominale 3c. Double Eagle czyli zlota 20 dolarowka bedaca wtedy moneta obiegowa zawierala 30.0924 g czystego zlota z czego wynika, ze 1c byl rownowazny 0.015046g czystego zlota a znaczek 3c kosztowal nas 0.0451g zlota. W Prusach a potem w Rzeszy Niemieckiej podstawowym znaczkiem byl znak pocztowy o wartosci 1 srebrnego grosza (= 12 fenigow). Obiegowa moneta bylo 20 Mk = 7.9650g , 90% stopu zlota odpowiadajace 7.1685 gramow czystego zlota. Jak latwo przeliczyc 1 srebrny grosz byl warty 0.0430 g czystego zlota i tylez wynosila podstawowa taryfa pocztowa w Niemczech wprowadzona w roku 1850. Wreszcie Francja wprowadzila sluzbe pocztowa i znaczki w 1849r. W okresie Napoleona III podstawowa taryfa listowa wynosila 20c a moneta zlota 20 Fr o wadze 6.4516g 90% stopu zlota zawierala 5.8064 g czystego zlota. Stad wynika, ze 1 Fr= 0.2903 g Au a znaczek 25c =0.0726g zlota czystego.
Spojrzmy teraz na czasy pozniejsze. W 1939 roku podstawowa taryfa pocztowa USA wynosila nadal 3c czyli wartosc uslugi pocztowej nie ulegla praktycznie zmianie od chwili jej wprowadzenia. Podobnie bylo w Anglii gdzie podstawowy znaczek mial nominal 1/2 d (czyli pol pensa). W Polsce (IIRP) podstawowy znaczek mial wartosc 25 gr (1939r) co bylo rownowazne okolo 0.0752g czystego zlota. W chwili obecnej w Polsce podstawowa oplata pocztowa wynosi 1.55 PLN natomiast cena zlota w NBP ustawiona jest na takim poziomie, ze 1 PLN = 0.0111 g czystego zlota. Oznacza to, ze znaczek 1.55 zlotowy jest wart okolo 0.0173g zlota. W USA obowiazuje obecnie podstawowa taryfa w wysokosci 42c za First Class Mail. Przy obecnej cenie zlota (863 USD/oz) oznacza to, ze usluga ta jest rownowazna 0.0151g zlota. Jak latwo zauwazyc zarowno w Polsce jak i w USA ceny absolutne uslugi pocztowej sa za niskie w stosunku do wartosci ustalonej w okresach poprzednich. Oznacza to, ze albo sluzby pocztowe obu krajow zbankrutuja albo konieczne bedzie powazne podwyzszenie taryfy w najblizszym czasie.
Warto zauwazyc, ze absolutne taryfy pocztowe za podstawowa usluge pozostaja na dosyc stalym poziomie mimo zmian systemow walutowych i rzadzacych rezimow. Jedne kraje maja system pocztowy sprawniejszy co powoduje, ze taryfy pocztowe sa wzglednie niskie (np Anglia, Niemcy, USA) inne (np Rosja, Polska, Francja) sa bardziej marnotrawne jesli chodzi o przesylki pocztowe co powoduje wzrost kosztow uslugi. Byc moze zreszta, ze pracownicy poczty sa tam zbyt dobrze oplacani. Wielka zaleta walut opartych na zlocie jest fakt, ze wladzy trudniej jest obywateli takich krajow oszukiwac stosujac ukryta dewaluacje waluty. Obserwacja ta dotyczy nie tylko systemow oplat pocztowych.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz