Zloto, dlaczego wlasnie zloto!

Spotykam sie niekiedy z pytaniem dlaczego stosuje zloto jako miare wartosci walut i przedmiotow. Moi nowoczesniejsi rozmowcy uwazaja, ze jest to relikt przeszlosci, ktory moze byc zastapiony z powodzeniem roznego rodzaju koszykami (walut, towarow czy nawet wskaznikow ekonomicznych). Oczywiscie, postepy inflacji czy deflacji moga byc mierzone w rozmaity sposob przez rozmaite gremia. Tam jednak gdzie chodzi o wydobycie prawdy pracowicie zakopywanej przez politykow i ekonomistow w stosach trudnych do rozszyfrowania papierow, wlasnie zloto jest niezastapione. Jest to zreszta glowny powod, dla ktorego ta miara wartosci znana ludziom od paru tysiecy lat jest obecnie deprecjonowana w oficjalnych wypowiedziach tak zwanych miarodajnych autorytetow. Aby nie byc goloslownym przytocze pismo jakie ostatnio dostalem z Social Security Administration (czyli amerykanskiego ZUS) mowiace, ze w zwiazku z tym, ze w roku ubieglym nie zanotowano inflacji powyzej pewnej wartosci progowej, moja i innych biedakow rencistow, renta nie ulegnie rewaloryzacji. Moglbym to traktowac powaznie, mimo licznych obserwacji zakupowych mowiacych cos innego, gdyby nie fakt, ze dewalacja dolara wedlug kryterium zlota wynosila w ubieglym roku ponad 10%. Jak widac rzadowi ekonomisci znalezli wygodny "koszyk" o nieznanej mi zawartosci, ktorego wartosc nie ulegla zmianie. Ta wlasnie wygoda dla jednych a niewygoda dla drugich powoduje, ze patrze na "nowoczesne " metody pomiaru wartosci jako na zreczny sposob nabijania spoleczenstwa w butelke. Zauwazmy bowiem, ze rencisci sa jedna z tych grup, ktora wymusila stosowanie rewaloryzacji emerytur w miare postepu dewaluacji. Ale inne grupy spoleczenstwa nie zdaja sobie sprawy z tego, ze jako na przyklad pracownicy pobierajacy ustalone wynagrodzenie sa w miare postepu dewaluacji parcownikami coraz tanszymi. Ich pracodawcy wyceniaja oczywiscie ceny swoich produktow stosownie do aktualnych cen zakupu surowcow. Natomiast wynagrodzenia pracownikow albo nie ulegaja podwyzce albo tez podwyzki sa znacznie mniejsze niz poziom dewaluacji. Moze to nie dotyczyc bankierow czy menadzerow ale "szary" pracownik moze byc zadowolony jesli w drodze specjalnej laski dostanie 4% podwyzki co pare lat. Tak wiec jesli kilka lat temu zgodzilismy sie pracowac za wynagrodzeniem, powiedzmy 80 tys dolarow rocznie co bylo rownowazne wtedy okolo 200 uncjom zlota, to obecnie ta sama pensja jest juz warta tylko okolo 80 uncji zlota rocznie czyli 2.5 raza mniej. Jesli nie dostajemy corocznie podwyzki rownej stopniowi dewaluacji to oczywiscie systematycznie biedniejemy a nasz wklad wartosci robocizny do ceny produktu systematycznie maleje. Moze to pozwolic na konkurencyjna obnizke ceny produktu sprzedawanago przez naszego pracodawce ale najczesciej taka obnizka nie nastepuje. Po prostu firma przynosi wieksze zyski (albo mniejsze straty). Dlatego tez politycy i ekonomisci odzegnuja sie obecnie od "zlotej" miary wartosci jak diabel od swieconej wody. Z koszykami o na ogol nieznanej zawartosci mozna jeszcze cos zrobic ale jak tu dyskutowac z oficjalna cena zlota sprzedazy i kupna podawana przez bank centralny. Pamietajmy bowiem, ze kazda transakcja kupna/sprzedazy jest w gruncie rzeczy wymiana barterowa (towar za towar). Papierowy pieniadz to tylko forma dlugoterminowej opcji na zakup dowolnego towaru po nieustalonej z gory cenie. W transakcji pelni on role pomocnicza ale w gruncie rzeczy jest kolosalnym oszustwem, ktore wspolczesne panstwo bezkarnie popelnia w stosunku do swoich obywateli. Jest to tez wygodny srodek do nakladania podatku liniowego (w wysokosci stopnia dewaluacji) na zasoby pieniezne wszystkich bez wyjatku obywateli. Jest to podatek, ktory nie wymaga zatwierdzenia przez parlament ani opublikowania w ustawie a wiec jest idelanym narzedziem w rekach poslow, ktorzy na ogol unikaja odpowiedzialnosci za swoje wyczyny. Oczywiscie aby pelnic role standartu wartosci metal wybrany musi miec stosowne wlasciwosci mechaniczne. Zloto jest metalem latwym do odroznienia, nie podlegajacym korozji i o stosownych wlasnosciach mechanicznych. Wzorzec taki musi byc tez towarem pozadanym powszechnie ale o malym znaczeniu przemyslowym. Prawda, ze jak podaja rozne zrodla na internecie pomiedzy 40 a 80% zlota na rynku idzie na potrzeby jubilerskie, ale ten uplyw "przemyslowy" jest praktycznie bez znaczenia. Wyroby jubilerskie maja bowiem duza narzut "artystyczny", ktory najczesciej grubo przekracza wartosc samego kruszcu oraz sa to towary nie-powszechnego uzytku czyli towary, bez ktorych mozna sie obyc (inaczej niz np cukier czy pszenica). Ponadto na rynku pojawia sie tylko czesc wydobycia, ktora nie zostala wczesniej zakontraktowana przez rzady czy banki centralne. Te zas uzywaja zloto wlasnie w celu manipulacji wartoscia papierowej waluty. Bank centralny panstwa jest bowiem najwiekszym dysponentem zlota w kraju i od tego za ile zdecyduje sie sprzedawac ( czy kupowac) zloto od obywateli zalezy jej wartosc w stosunku do innych walut na tym samym rynku. Czesto spotykana opinia, ze o relacjach wymiany pomiedzy walutami decyduje "rynek walutowy" nie ma nic wspolnego z prawda. Chyba, ze mamy do czynienia ze spekulantem, ktorego zasoby sa porownywalne z zasobami banku centralnego. Czesto tez spotykam sie z twierdzeniami, ze obecna depresja ma sie ku koncowi dzieki dziarskiej akcji Naszego Drogiego Prezydenta Noblisty oraz tej Fontanny Bankowej Wiedzy jaka jest prezes Banku Rezerwy Federalnej. Nic bardziej mylnego! Kryzys w dalszym ciagu sie poglebia i osiagnie dno zapewne w ciagu najblizszych dwoch lat. Podawalem juz uprzednio rozne wskazniki ekonomiczne wiec aby sie nie powtarzac podam tutaj tylko wykres mediany ceny przecietnego domu jednorodzinnego w USA w latach 1940-2009. Jak widzimy w tym okresie byly dwa katastrofalne "bable" nieruchomosciowe. Jeden o maksimum w roku 1970 (kiedy USA zeszla z zlotego standartu) drugi o maksimum w roku 2002. W tym ostatnim tkwimy obecnie. Jak widac mediana aktualna wynosi okolo 160 uncji/dom. Natomiast poziom odbicia (jesli taki nastapi ) od dna lezy przy wartosci okolo 80 uncji/dom. Mozemy wiec oczekiwac, ze ceny domow spadna jeszcze o polowe obecnej wartosci. To oczywiscie jest tylko mediana ale jak dotad nie widac nawet aby spadek byl wolniejszy. Jesli Obama chce zapobiec katastrofie to powinien zastosowac zasade, ze wartosc domu jest taka w danej chwili jaka jest aktualnie czyli zamrozic ceny domow na obecnym poziomie oraz zabronic bankom przejmowania nieruchomosci z rak nie placacych za swoje dlugi hipoteczne wlascicieli. To przynajmniej zatrzyma wzrost podazy na rynku nieruchomosci.
Warto tez zauwazyc (rys. 2), ze ceny nawet bardzo poszukiwanych towarow sa praktycznie stale jesli wyraza sie je w zlocie. Na rysunku przedstawilem liczbe barylek ropy jaka mozna bylo dostac za jedna uncje zlota w latach 1940-2009. Istnieja oczywiscie fluktuacje na ogol wywolane celowym dzialaniem politycznym a nie brakiem towaru (np kryzys OPEC lat 70tych). Ale przecietnie dostajemy 14.6 barylki za uncje zlota i nie ma mowy o jakims trendzie wzrostowym wywolanym wyczerpywaniem sie tego surowca. Sytuacja jest podobna jak z globalnym ociepleniem, ktorego nie ma i ktorego takze nie widac na wykresach temperatury. Te ostatnie podawalem w jednym z poprzednich wpisow.