"Inside job" czyli sabotaz systemowy

  Dzieki Netfilxowi mialem okazje obejrzec interesujacy film rezyserii Charles'a Ferguson'a p.t. "Inside job " . Jest to film nowy, ktory wszedl na nieliczne ekrany w USA w roku biezacym a stanowiacy polaczenie dokumentu filmowego z dziennikarstwem zaangazowanym. Ferguson podobnie jak Micheal Moore jest wlasciwie filmowcem-politykiem, ktorego celem jest naglosnienie i udokumentowanie licznych nieprawosci stanowiacych esencje ustroju kapitalistycznego. W tym wypadku w "ogniu" kamery postawiono architektow obecnego kryzysu finansowego a zwlaszcza finansistow i bankierow, administartorow swiata finansowego oraz ekonomistow uniwersyteckich. Niezwykle cenna czescia struktury filmu sa autentyczne wywiady z niektorymi z kluczowych postaci systemu finansowego. Mimo, ze glowni gracze i funkcjonariusze administracji federalnej odmowili wystapienia przed kamerami i ich decyzje mogly byc przedstawione tylko posrednio, na podstawie wczesniej zarejestrowanych na tasmie relacji dziennikiarskich, to i tak w filmie wystepuje wystarczajaco duzo "wielkich serow" polityki finansowej abysmy mogli rozpoznac z jakiego typu ludzmi mamy do czynienia i jakich to ludzi system demokratyczny powoluje na stanowiska publicznego zaufania.  Jezyk angielski uzywa pojecia "integrity" , ktore w jezyku polskim nie ma bezposredniego odpowiednika a znaczy mniej wiecej tyle co czlowiek posiadajacy poczucie odpowiedzialnosci za obowiazki mu powierzone i honor nie pozwalajcy mu na odejscie od obowiazku dla wlasnych korzysci. Jesli mozna wyniesc, poza samymi faktami, cos z wymowy filmu Fergusona to wlasnie fakt, ze niemal nikt z osob zajmujacych sie finansami i polityka finansowa na dowolnym szczeblu sektora finansowego i politycznego nie posiada cech charakterologicznych, ktore sa do tego konieczne. Istnieja wyjatki, i te sa pokazane w filmie ale wyjatki te nie znajduja sie na stanowiskach decyzyjnych a ich interwencje sa z reguly paralizowane przez osoby stojace wyzej w hierarchii sluzbowej. I nie mowimy tutaj o jakis szefach biur czy brokerach ale o kierownikach banku centralnego (Fed. Rez.) , prezydencie USA i ministrach finansow kolejnych administracji. Wydawaloby sie, ze osoby tak wysoko postawione i doskonale wynagradzane (mowimy o pensjach rzedu setek tysiecy a nawet dziesiatkow milionow dolarow) nie powinny ulegac pokusom  i dac sie korumpowac mogulom swiata finansowego. Co wiecej mamy prawo oczekiwac, ze osoby tak dobrze poinformowane o tajemnicach dzialania ekonomii na szczeblu panstwowym posiadaja takze wystarczajaca wiedze o tym co moze a co nie moze byc dozwolone jesli mamy uniknac juz nawet nie kryzysu ale katastrofy finansowej o zasiegu swiatowym. Tymczasem niz z tego. Z wlasnych slow osob zainteresowanych zapisanych na tasmie filmowej wynika, ze roznia sie oni od polskich zlodzieji przewodow trakcji elektrycznej tylko skala dokonanych zniszczen, z ktorych oni sami ciagna finansowe korzysci niewspolmierne zreszta do szkod jakie wyrzadzili wlasnemu narodowi. Mamy wiec finansowych doradcow (bankierow inwestycyjnych), ktorzy sprzedaja inwestorom obiekty finansowe, co do ktorych wiedza doskonale, ze sa one niebezpieczne i niemal napewno bezwartosciowe. Mamy tez zawodowych analitykow rynku (S&P czy Moody) , ktorzy sporzadzaja oceny firm i innych nosnikow inwestycyjnych tak jak to sobie zycza zamawiajacy owe oceny. Mamy handlarzy nieruchomosciami, ktorzy swiadomie zawyzaja ceny sprzedawanych nieruchomosci jednoczesnie obnizajac kryteria przyznawania kredytow hipotecznych aby tylko zagarnac prowizje od transakcji. Widzimy tez mocarzy rynku ubezpieczen, ktorzy sprzedaja ubezpieczenia na obiekty nie znajdujace sie w posiadaniu ubezpieczajacego pozwalajac w ten sposob na gre " na upadek" chronionej ubezpieczeniem inwestycji. I nie mowimy tu o jakis odosobnionych odchyleniach sektora finansowego. W gre wchodza bowiem dzialania najpowazniejszych bankow USA: Goldman Sachs, Chase, Merill Lynch, Morgan Stanley, Bank of America , Citi Group i wiele innych znanych na calym swiecie firm brokerskich. Przygnebiajacy jest tez obraz akademii wylaniajacy sie z wywiadow z profesorami ekonomii czy finansow najpowazniejszych amerykanskich uniwersytetow. Ludzie ci nie tylko pisza swiadomie oceny sytuacji ekonomicznej takie jakie oczekuja od nich zamawiajacy i placacy im za te analizy ale, gdy sytuacja ulega zmianie, falszuja tytuly swoich publikacji podane w spisie osiagniec (np "Stability of Island ekonomical situation..."  na " Instability of Island ..."). Przylapani zas przez rezysera tlumacza sie rozbrajajaco acz z widocznym zaklopotaniem bledem typograficznym. I nie jest to jakis nikomu nieznany profesor- ekonomista ale byly gubernator banku  Rezerwy Federalnej! Moje osobiste  doswiadczenie z pracy w dziedzinie nauk scislych dostarczylo mi wielu powodow do gleboko negatywnej oceny jakosci kadry naukowej zarowno w Polsce jaki i w USA. Ale to co sie dzieje w naukach ekonomicznych naprawde przekracza wszystkie granice. Wydawaloby sie, ze od osob doskonale wynagradzanych i praktycznie nieusuwalnych ze stanowiska mozna by oczekiwac pewnej uczciwosci i obiektywnosci ocen zwlaszca wtedy gdy dotycza one spraw finansowych kraju jako calosci. Ale nic z tego! Chciwosc i glupota to cechy, ktore charkteryzuja caly system rzadzenia w USA i nie tylko tam niestety.
Na zakonczenie rezyser wyraza nadzieje, ze finansowy kryzys w USA zmierza ku koncowi. Mam wrazenie, ze jest on optymista. W tej chwili dotarlismy co prawda do jednej z linii oporu i jak widze po ustalonej od poczatkow pazdziernika cenie zlota, ktos, zapewne rzad czy tez bank centralny USA , sprzedaje duze ilosci zlota po cenie obnizonej, w celu stabilizacji dolara, to jednak nie wydaje mi sie aby wysilek ten zostal uwienczony trwalym powodzeniem. Jak dowodzi wykres dewaluacji dolara zamieszczony w http://bobolowisko.blogspot.com/2011/10/poczatek-konca.html
aby zobaczyc poczatek konca kryzysu musimy przywrocic pelna wymienialnosc dolara na zloto po aktualnej cenie rynkowej. Obnizenie i pozorna stabilizacje ceny USD juz raz osiagano droga wyprzedazy rezerw bankowych zlota w USA i w Europie w latach 1980-2000. Istotnie przyniosla ona stabilizacje waluty ale wyczerpala powaznie rezerwy i obecnie taka "rynkowa wymienialnosc" raczej nie ma szans na dluzsza mete.
Aby przywrocic normalne funkcjonowanie pieniadza w systemie konieczne jest zapewnienie pelnego buforowania cen zlota przez banki centralne co zapewne bedzie wymagac poziomu rynkowego ceny zlota w wysokosci okolo 3000 do 4000 USD/ uncje. Im szybciej zdadza sobie z tego sprawe "czynniki miarodajne" tym lepiej dla nas wszystkich.
    Na zakonczenie szczerze polecam wszystkim czytelnikom obejrzenie "Inside job" gdyz zawiera on takze wiele praktycznych informacji co do techniki, przy pomocy ktorej sektor finansowy doprowadzil swiat do ruiny z rozmiarow ktorej jeszcze niemal nikt nie zdaje sobie sprawy. Ja zas po raz kolejny podkresle, ze jest to wlasnie efekt wolnego rynku czyli globalizacji ekonomii, ktora czyni w swiecie finansowym to co dla czlowieka robi wirus Ebola. Przerywa bowiem ona granice miedzy-komorkowe powodujac ze byle infekcja nie jest zdarzeniem lokalizowalnym ale zagrozeniem dla calego organizmu. Jesli chcemy miec do czynienia z ukladem stabilnym i odpornym na infekcje musimy powrocic do samowystarczalnosci lokalnej i wzglednej izolacji systemow panstwowych.