niedziela, 11 maja 2008

Dawnych wspomnien czar czyli kryzysy jako nieodlaczna cecha gospodarki planowej


Wracajac myslami do niedalekiej przeszlosci warto zwrocic uwage na naturalna cyklicznosc procesow ekono-politycznych jakie mozna zaobserwowac w okresie trwania tak zwanej Polski Ludowej. Jak widac z zalaczonego wykresu w okresie czasu trwania wladzy ludowej, czyli przez 45 lat, wystepowala pewna periodycznosc procesow zarowno ekonomicznych jak i politycznych o charakterystycznym okresie okolo 10 lat. Oczywiscie Nasza Droga Ojczyzna byla ukladem silnie zaburzonym dzieki oddzialywaniom zarowno z ubogim ale silnym sasiadem ze Wschodu jak i z zamoznymi sasiadami z Zachodu. Paradoksalnie to wlasnie ci ostatni gwarantowali, przy pomocy pozyczek, funkcjonowanie systemu, ktory rozpadlby sie znacznie wczesniej gdyby nie to, ze kolejne kryzysy politycznego zaufania byly zazegnywane dotacjami zachodniej gotowki "na przetrwanie". Tak na przyklad, rezim Kani byl obdarzonydosyc krotkim czasem zycia dlatego, ze prez. Reagan nie zdecydowal go podeprzec solidna pozyczka a rezim Jaruzelskiego padl pod ciezarem sankcji gospodarczych oraz faktu, ze prezna gospodarka 10 przemyslowej potegi swiata nie mogla jakos znalezc srodkow nie tylko na przetrwanie ale rowniez na splacenie poprzednio zaciagnietych pozyczek gierkowskich.
Jak widzimy z wykresu Polska Ludowa (poczatkowo znana jako Rzeczpospolita Polska) po wyzwoleniu do roku 1948 znajdowala sie w stanie przejsciowym. Mimo zniszczen wojennych gospodarka rozwijala sie pomyslnie chociaz wzrastajaca liczba zakladow prywatnych dostawala sie pod tak zwany przymusowy zarzad panstwowy.W kraju szalala tez reforma rolna, co w konsekwencji doprowadzilo do stopniowego hamowania produkcji zywnosci. Paradoksalnie, zaopatrzenie w towary bylo znacznie lepsze tuz po wojnie niz trzy lata i pozniej po niej. Sekretarzem PPR byl Gomulka (od 1943r) a w kraju rzadzil tak zwany Rzad Tymczasowy. Powazne trudnosci rozpoczely sie dopiero po Kongresie Zjednoczeniowym. Nastepnym sekretarzm PZPR, zostal Bierut, ktory calkiem powaznie rozpoczal polityke kolektywizacji rolnictwa, odkulaczania i upanstwawiania zakladow przemyslowych opierajac sie na niezawodnych wzorach radzieckich. Jak to bylo latwo przewidziec, wlasnie po doswiadczeniach radzieckich, planowa gospodarka socjalistyczna potrzebowala okolo pieciu lat aby doprowadzic kraj do kompletnej ruiny. Porzadek mogl utrzymac tylko socjalistyczny terror stosowany szeroko przez doswiadczony aparat przymusu.Bataliony SP, karne, wojskowe kompanie gornicze,i masowa kradziez mienia polskich ziemian i przemyslowcow to tylko nieliczne z srodkow ktore wladza ludowa stosowala dla zniewolenia lepszej czesci narodu. To wszystko bylo wspomagane szeroka fala awansu spolecznego, ktora dokonala stopniowej wymiany kadr panstwowych i gospodarczych. Skutki tych katastrofalnych decyzji trwaja do dzisiaj mimo pewnej wymiany pokolen. Niedaleko bowiem pada jablko od jabloni. Nawet smierc Wielkiego Stalina nie zahamowala biegu wydarzen, ktore zaowocowaly wreszcie otwarta rewolta w Poznaniu. Zaburzenia polityczne i gospodarcze doprowadzily do drugiego okresu przejsciowego, 1957-1960,w trakcie ktorego objawnil sie nastepny "maz opatrznosciowy narodu" w postaci Gomulki. Sytuacje dosyc plynna (rady robotnicze, wywozenie dyrektorow na taczkach, rozpad spoldzielni i totalna kleska PGR-ow) ustabilizowala, jak widac niepotrzebnie, pozyczka amerykanska (zbozowa), ktora uczynila z niego dobroczynce narodu.Ten zas zobaczyl na wolnym rynku towary, ktore dawniej byly dostepne tylko dla "wybranych towarzyszy" w sklepach za zoltymi firankami. Jak zwykle w takich sytuacjach pojawilo sie tez widmo ludowego samochodu czyli "Syrenka". Rog obfitosci niestety zaczal sie oprozniac po pieciolatce i od roku 1965 powrocilismy radosnie do polityki niedostatku, represji i oszczednosci.System doswiadczyl wreszcie katastrofalnej zapasci podczas rewolty na Wybrzezu pod koniec roku 1970, ktory tez przyniosl upadek rezimu Gomulki-Spychalskiego. Sytuacja powtorzyla sie niemal dokladnie podczas nastepujacego po nim rezimu Gierka. Pozyczka amerykanska, piec lat tlustych, po ktorych nastapilo piec lat coraz chudszych zakonczonych rewolta Solidarnosci oraz krotkim okresem liberalizacji (Kania). Ten zas nie zdolal dostac pozyczki i w efekcie system liberalnego komunizmu padl a jego dalsze utrzymanie bylo mozliwe wylacznie przy uzyciu sprawdzonych metod przymusu bezposredniego. W efekcie zmarnowano dalsze osiem lat aby wreszcie dojsc do upragnionego kompromisu w formie faktycznego uwlaszczenia nomenklatury komunistycznej oraz ich ub-owskich pomagierow. Efektem tych 45 lat wladzy komunistow-socjalistow jest stracone zycie trzech pokolen Polakow oraz zmarnowanie 45 lat rozwoju gospodarczego kraju. Mozna sie jeszcze dziwic, ze mimo takich zaszlosci historycznych praedstawiciele polskiej lewicy skrajnej (SLD itp) oraz umiarkowanej (PiS, PO) sa jeszcze u wladzy. Jest to zapewne zgubny wplyw nadzieji nad doswiadczeniem. A jak wiemy nadzieja jest matka nie najmadrzejszych.








3 komentarze:

Mieczsilver pisze...

Rzeczywiście kryzysy były specjalnością planowej gospodarki z myślą przewodnią opanowania całego świata na bazie rozbieżności słów i czynów.Od kryzysów wynikających z chęci dominowania na bazie nadużywania bezwzględnego prawa silniejszego dla realizacji ukrytych celów i dziś świat nie jest wolny.Potencjał siły niszczącej rośnie.

Bobola pisze...

Patrzac z perspektywy czasowej trudno nie zauwazyc tego jak dokladnie kolejni przywodcy Polski Ludowej nasladowali hitlerowski metody zyskania popularnosci swego wiernego ludu. Idea wroga klasowego byla tworcza transplantacja ideii wroga rasowego, samochod ludowy (volkswagen) pojawil sie az dwa razy (za Gomulki "Syrenka", za Gierka "Polski Fiat") jako przyslowiowa marchewka a literatura, sztuka socrealistyczna czy zbiorowe szalenstwa w postaci parteitagow, marszow czy specjalnych mundurow oraganizacji spolecznych wykazuja wielkie podobienstwo do podobnych rodzajow dzialnosci w III Rzeszy. Oczywiste analogie istnieja miedzy aktywnoscia poszczegolnych departamentow sluzb aparatow represji w obu systemach.

Mieczsilver pisze...

Ciągle Polacy mają do odrabienia lekcję z historii z konsekwencji wasalnej polityki wobec nadużywania bezwzględnego prawa silniejszego.W kontekście rozbieżności słów i czynów nie może dziwić,że braterstwo broni dla realizacji ukrytych celów z amerykańskimi demokratami wojennymi zawarli spadkobiercy wojennego komunizmu pod wodzą prezydenta Al.Kwaśniewskiego.Utopie mają swoją historię do materializowania których zawsze sięgano po politykę historyczną uzasadniającą zbrodnicze poczynania.Tak też jest i z najnowszą globalnym wolnym handlem promującym prywatyzację wojen z najemnymi rycerzami.Dobrze to symbolizuje Radosław Sikorski były korespondent wojenny z rewolwerem w ręku.Polscy rycerze występują na bliżej nieokreślony koszt rodzimych podatników,a nie kapitału loklizującego swoje wpływy.Jeżeli w tym duchu prywatyzacja wojen to z odpowiednio opłacaną ochroną w postaci legii cudzoziemskiej.